महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजना माहिती : भारत हा एक कृषिप्रधान देश आहे. येथे बहुतांश नागरिकांचा पारंपरिक व्यवसाय हा शेती आहे. त्यामुळे बहुतांश कुटुंबे हि वर्षानु वर्षे शेती करतात. परंतु राज्यातील अधिकांश शेतकरी हे आर्थिक दृष्ट्या कमकुवत आहेत. त्यामुळे दिवसें दिवस शेतीसाठी उपयोग होणारी साधन सामग्री विकत घेण्यासाठी शेतकऱ्यांना आर्थिक दृष्ट्या परवडण्यासारखे नसते. त्यामुळे शेतकरी जमीन किंवा घर गहाण ठेवून बँकेतून जास्त व्याज दराने कर्ज घेतो व दिवस रात्र मेहनत करून शेती करतो.परंतु पाऊस, दुष्काळ, अतिवृष्टी, वादळ, गारपीट आणि इतर कारणांमुळे हाथाशी आलेल्या पिकाचे मोठ्या प्रमाणावर नुकसान होते. याचा आर्थिक फटका शेतकऱ्याला बसतो.
शेतकऱ्याचे संपूर्ण जीवन हे शेती पिकावर अवलंबून असते व अशा प्रकारे शेतीचे नुकसान झाल्यामुळे त्याच्यासमोर आपल्या कुटुंबाला सांभाळण्याची तसेच घेतलेले कर्ज फेडण्याचा प्रश्न निर्माण होतो.शेतकऱ्याला असे वाटते की त्याचा संपूर्ण जीवन हे शेती पिकावर अवलंबून असते. परंतु शेतीचे नुकसान झाल्यामुळे त्याच्यासमोर आपल्या कुटुंबाला सांभाळण्याची तसेच घेतलेले कर्ज फेडण्याचा प्रश्न निर्माण होतो. याचा परिणाम शेतकरीच्या मानसिकतेवरही असतो.
महाराष्ट्रातील शेती क्षेत्रात सतत नुकसान होत असल्या कारणामुळे, काही शेतकरी शेती व्यवसाय न करण्याचा निर्णय घेतात. या कारणाने राज्यात अन्न धान्याचा तुटवडा होण्याची शक्यता टाळता येणार नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांच्या आत्महत्या रोखण्यासाठी आणि शेतीसाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने महत्वाचा निर्णय घेतला आहे. त्यामध्ये महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेचा प्रारंभ केला.
शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांना त्यांचे कर्ज माफ केले जाते आणि नियमित कर्जपरतफेड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन लाभ दिला जातो. या योजनेचा मुख्य उद्देश महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांचे कर्ज माफ करून त्यांना आर्थिक पाठबळ देऊन त्यांच्या आत्महत्या थांबविणे आणि शेतीसाठी प्रोत्साहित करणे व राज्यातील इतर नागरिकांना शेती क्षेत्राकडे आकर्षित करणे हा आहे.
महात्मा ज्योतिरावफुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेच्या प्रमुख उद्देश्यांमध्ये शेतकऱ्यांना समृद्ध व आत्मनिर्भर बनविणे, त्यांच्या जीवनस्तराचे सुधारणे, समाजिक आणि आर्थिक विकास करणे, शेतीमध्ये आर्थिक वृद्धी करणे, नियमित कर्ज परतफेड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना प्रोत्साहित करणे, शेतकऱ्यांचा भविष्य उजवल करणे, आर्थिक पाठबळ देणे, शेतीसाठी प्रोत्साहित करणे, आणि आत्महत्या रोखणे आणि शेतीमध्ये नुकसान झाल्यास कर्जाची परतफेड करण्याची चिंता अटक करण्याची आहे.
कडबा कुट्टी मशीन योजना: इथे क्लिक करा
ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेचा उद्देश
महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेच्या प्रमुख उद्देश्य हे शेतकऱ्यांना समृद्ध व आत्मनिर्भर बनविणे, त्यांच्या जीवनस्तरात सुधार करणे, समाजिक आणि आर्थिक विकास करणे, शेतीमध्ये आर्थिक वृद्धी करणे, नियमित कर्ज परतफेड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना प्रोत्साहित करणे, शेतकऱ्यांचे भविष्य उज्ज्वल करणे, आर्थिक पाठबळ देणे, शेतीसाठी प्रोत्साहित करणे, आत्महत्या रोखणे आणि शेतीमध्ये नुकसान झाल्यास कर्जाची परतफेड करण्याची चिंता होऊ नये म्हणून या योजनेची सुरुवात करण्यात आली आहे.
या योजनेच्या माध्यमातून राज्यातील शेतकऱ्याना आर्थिक संकटांपासून दुर करण्याचा प्रयत्न केला जातो. योजनेच्या संचालनात शेतकऱ्याना कर्जाच्या बोझातून मोकळे केले जाते आणि त्यांना नवीन शेती पद्धत अनुभवण्यास साधने दिली जातात. या योजनेमार्फत शेतकऱ्याना विविध प्रकारच्या शैक्षणिक, प्रशिक्षणात्मक आणि आर्थिक संवर्धन कार्यक्रमांच्या माध्यमातून लाभ मिळतो. योजनेत शेतकऱ्याना कर्जमुक्तीसाठी निर्धारित केलेल्या मार्गांचा वापर केला जातो आणि त्यांना संपूर्ण प्रशिक्षण दिले जाते. या योजनेच्या माध्यमातून शेतकऱ्याना नवीन कृषि तंत्रज्ञान, उत्पादन व्यवस्थापन, बाजारकी, आणि इतर आवडते क्षेत्र याची माहिती व प्रशिक्षण दिले जाते.
महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेच्या अटी
| अट | विवरण |
| प्रोत्साहन लाभ | वैयक्तिक शेतकरी योजनेच्या प्रोत्साहनाचा लाभ मिळवण्यासाठी, एकाच किंवा अनेक बँकांकडून घेतलेल्या अल्पमुदत पीक कर्जाच्या परतफेडीची एकत्रित रक्कम विचारात घेतली जाईल आणि 50 हजारांपर्यंतच्या मर्यादेत प्रोत्साहन लाभ रक्कम निश्चित केली जाईल. |
| पात्रता | फक्त महाराष्ट्र राज्यातील शेतकरीच पात्र असेल. |
| बँक आणि संस्था | केवळ राष्ट्रीयकृत बँक, खाजगी बँक, ग्रामीण बँक, जिल्हा मध्यवर्ती सहकारी बँक व विविध कार्यकारी सेवा सहकारी संस्थांनी (बँकांकडून कर्ज घेतलेल्या अल्पमुदत पीक कर्जाच्या रक्कमच्या निश्चितीसाठी) योजनेचा लाभ मिळवण्यासाठी पात्र आहेत. |
| अर्जदार | अर्जदार हा शेतकरी हवा आणि स्वतःची शेतजमीन असणे आवश्यक आहे. स्वतःचे बँक खाते हे आधार कार्ड सोबत लिंक असल्याचे आवश्यक आहे. |
| अपात्र | कर्जमाफीचा लाभ मिळालेले शेतकरी प्रोत्साहनाचा लाभ मिळवण्यासाठी पात्र नाही. |
| आपत्तीचे लाभ | राज्यात झालेल्या अतिवृष्टी व महापूरामुळे नुकसान झाल्याने नैसर्गिक आपत्ती अंतर्गत कर्जमाफीचा लाभ मिळालेले शेतकरी सदर योजनेस पात्र असतील. |
सोलर रूफटॉप सब्सिडी योजना : इथे क्लिक करा
महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजना तपशील
महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेच्या तपशीलांबाबत माहिती:
- प्रोत्साहन लाभ: वैयक्तिक शेतकरींनी एक किंवा अनेक बँकांकडून घेतलेल्या अल्पमुदतीच्या पीक कर्जांच्या परतफेडीसाठी 50 हजार रुपयांपर्यंतची निश्चित रक्कम प्रोत्साहन लाभ रुपात घेतल्यास या योजनेत समाविष्ट केलेल्या शेतकरीला प्रोत्साहन लाभ मिळवण्यात येईल.
- ऑनलाईन अर्ज: योजनेची अंमलबजावणी यापूर्वीच्या कर्जमाफी योजनेप्रमाणेच ऑनलाईन पद्धतीने केली जाईल.
- बदल मार्गदर्शक सूचना: योजनेची अंमलबजावणी करत असताना, आवश्यक बदलांची मार्गदर्शक सूचना मिळेल. या बदलांचे मूळ स्वीकृती प्राप्त करण्यात मुख्य सचिवांची मान्यता लागेल.
शेतकरी कर्जमुक्ती योजना प्रोत्साहन लाभ अपात्र यादी:
- राज्यातील राजकीय आणि सरकारी अधिकारी – या योजनेत आजी आणि माजी मंत्री, लोकसभा/राज्यसभा सदस्य, विधानसभा/विधानपरिषद सदस्य, आणि अन्य सरकारी अधिकाऱ्यांना योजनेचा लाभ दिला जाणार नाही.
- केंद्र आणि राज्य शासनाचे अधिकाऱ्यांचा व कर्मचाऱ्यांचा लाभ – या योजनेत केंद्र आणि राज्य शासनाचे सर्व अधिकाऱ्या आणि कर्मचाऱ्यांना (ज्यांची एकत्रित मासिक वेतन 25,000 रुपयांपेक्षा जास्त असते) लाभ दिला जाणार नाही.
- सहकारी संस्थांच्या अधिकाऱ्यांचा लाभ – या योजनेत सहकारी साखर कारखाने, कृषी उत्पन्न बाजार समिती, सहकारी दूध संघ, नागरी सहकारी बँका, सहकारी सूत गिरणी यांच्या संचालक मंडळ आणि या संस्थांमध्ये मासिक 25 हजार पेक्षा जास्त वेतन असणाऱ्या अधिकाऱ्यांना योजनेचा लाभ दिला जाणार नाही.
शिलाई मशीन योजना: इथे क्लिक करा
ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजना आवश्यक कागदपत्रे
महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेसाठी आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- राशन कार्ड
- रहिवाशी दाखला
- मोबाइल नंबर
- ई-मेल आयडी
- उत्पन्नाचा दाखला
- बँक खात्याचा तपशील
- जमीनचे कागदपत्रे (7/12 आणि 8अ)
- पासपोर्ट आकाराचे फोटो
- Aadhaar Card
- Ration Card
- Residence Proof
- Mobile Number
- Email ID
- Birth Certificate
- Bank Account Details
- Land Documents (7/12 Extract and 8A)
- Passport-sized Photograph
या कागदपत्रांची यादी आवश्यक आहे आणि यात दिलेल्या कागदपत्रांची कॉपी योजनेच्या अंमलबजावणीसाठी सादर केली जाणार आहे.
महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेअंतर्गत अर्ज करण्याची पद्धत
महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेच्या अंतर्गत, शेतकऱ्यांना कर्ज माफी साठी सहाय्य करण्याचा व नियमित कर्जपरतफेड करणाऱ्या शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन लाभ मिळण्याची प्रक्रिया समजल्यावर, शेतकऱ्यांना अर्ज करण्याची आवश्यकता नाही. कारण शासनाकडून शेतकऱ्यांना लाभ दिला जातो.
| महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनाअधिकृत वेबसाईट | येथे क्लिक करा |
महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनाअंतर्गत कार्यपद्धती
आवश्यकता आणि साधने:
- आपला आधार क्रमांक बँकेच्या, विविध कार्यकारी सहकारी संस्थेच्या कर्जखात्याशी संलग्न करावा.
- मार्च २०२० पासून बँक खाते हे आधार क्रमांकासह आणि कर्ज खात्याच्या रकमेसह तयार केलेल्या याद्या सूचनाफलक तसेच चावडीवर दिले जाईल.
प्रक्रिया:
- या यादी मध्ये शेतकऱ्याच्या कर्ज खात्याला विशिष्ट पद्धतीचा ओळख क्रमांक दिलेला असेल.
- शेतकऱ्यांनी आधार कार्डासोबत आपल्याला दिलेला विशिष्ट ओळख क्रमांक घेवून ‘आपले सरकार सेवा’ केंद्रात जावून आपल्या आधार क्रमांकाची आणि कर्ज रक्कमेची पडताळणी करावी.
- पडताळणी झाल्यावर शेतकऱ्यांना कर्ज रक्कम मान्य असल्यास नियमा नुसार कर्ज मुक्तीची रक्कम अर्जदाराच्या कर्ज खात्यात जमा होईल.
- कर्ज रक्कमेत व आधार क्रमांकाबाबत शेतकऱ्यांचे वेगळे म्हणणे असल्यास ते जिल्हाधिकाऱ्यांच्या समितीसमोर मांडले जाईल. समिती त्याबाबत निर्णय घेऊन अंतिम कार्यवाही करेल.
या महत्वपूर्ण माहितीवर आधारित, महात्मा ज्योतिराव फुले शेतकरी कर्जमुक्ती योजनेचे लाभ सामान्य शेतकऱ्यांना महत्वाचे आणि आवश्यक आहे. ह्या योजनेतून शेतकऱ्यांना कर्जमुक्त करण्याचा प्रयत्न सरकार करत आहे , ज्यामुळे त्यांच्या आर्थिक स्थितीत सुधारणा होते. या योजनेच्या सहाय्याने शेतकऱ्यांना आर्थिक पाठबळ मिळते आणि त्यांचे जीवनमान सुधारते. तसेच, या योजनेच्या सहाय्याने शेतकर्यांचे भविष्य उजवल होते आणि त्यांचे स्वतःच्या पायावर उभे राहते. तसेच, या योजनेच्या माध्यमातून राज्यातील शेतकरी स्वावलंबी होतात आणि त्यांच्या समुदायातील आर्थिक विकास होतो. योजनेच्या यशस्वी अंमलात एकत्रित शेतकरी समुदायातील सामाजिक सामर्थ्य वाढते आणि स्वावलंबीपणा मध्ये मोठ्या प्रमाणात वाढते. त्यामुळे, शेतकरी समुदायातील सामाजिक आणि आर्थिक विकास होतो, ज्यामुळे समाजातील सर्व वर्गांची समृद्धि होते. आपल्याला या योजनेच्या लाभ वापरून आपल्या शेतकरी समुदायाची मदत करण्याची आवश्यकता आहे, ज्याने सर्वांचे हित आणि समृद्धी साधली जाऊ शकते.