पुणे महानगरपालिका यांच्या गैरव्यवस्थापनामुळे खडकवासला धरणातून पाण्याचे विसर्ग करण्यात आला आहे. या गैरव्यवस्थापनामुळे पुणे शहरातील जनतेला मोठ्या समस्यांना तोंड द्यावे लागत आहे. पावसाळ्यात झालेल्या अतिवृष्टीमुळे धरणातील पाण्याची पातळी वाढली असून, पाणी सोडावे लागले. यामुळे शहरातील निचांकी भागांमध्ये पाणी साचून जनजीवन विस्कळीत झाले आहे. पुणे महानगरपालिकेच्या या दुर्दशेमुळे नागरिकांमध्ये संताप व्यक्त केला जात आहे.
पुण्यात पाणी की पाण्यात पुणे, हे सुध्दा कळेना
महाराष्ट्रातील पुणे शहरात आलेल्या मुसळधार पावसामुळे खडकवासला धरणाची पाणी साठवणूक क्षमता पूर्ण झाली आहे. त्यामुळे प्रशासनाने धरणातून पाणी सोडण्यास सुरुवात केली आहे. या पाणी सोडण्यामुळे मुठा नदीच्या काठावर राहणाऱ्या नागरिकांना सतर्कतेचा इशारा देण्यात आला आहे. प्रशासनाने लोकांना नदीच्या काठावर जाण्याचे टाळावे, असे आवाहन केले आहे.
पुणे महानगरपालिकेचे स्मार्ट सिटी ते वॉटर सिटी अपयश
पुणे महानगरपालिकेच्या स्मार्ट सिटी योजनेचे अपयश उघड झाले आहे, कारण मुसळधार पावसामुळे शहरात पूर परिस्थिती निर्माण झाली आहे. खडकवासला धरणातील पाण्याची पातळी वाढल्यामुळे प्रशासनाने धरणातून पाणी सोडण्याचा निर्णय घेतला, ज्यामुळे शहरातील काही भागांत पाणी साचून जनजीवन विस्कळीत झाले आहे.
स्मार्ट सिटीच्या नावाखाली केलेले दावे आणि खर्चित निधी यावर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे. पुणे महानगरपालिकेच्या अपुऱ्या नियोजनामुळे आणि गैरव्यवस्थापनामुळे ही परिस्थिती ओढवली आहे. पाणी व्यवस्थापन, ड्रेनेज सिस्टम आणि आपत्ती व्यवस्थापनात झालेल्या चुका या पुराच्या कारणांमध्ये महत्त्वाच्या ठरल्या आहेत.
नागरिकांनी महानगरपालिकेच्या या अपयशाबद्दल तीव्र नाराजी व्यक्त केली आहे. “स्मार्ट सिटीचे वादग्रस्त प्रकल्प फक्त कागदावरच राहिले आणि प्रत्यक्षात मात्र पाणी साचून शहर वॉटर सिटी बनले आहे,” अशी प्रतिक्रिया नागरिकांमधून येत आहे.
खडकवासला धरणाची स्थिती
खडकवासला धरण, पुणे शहराला पिण्याचे पाणी पुरवणारे महत्त्वाचे धरण आहे. येथील पाणी साठवणूक क्षमता 17.21 TMC आहे. सतत पाऊस पडत असल्याने धरणाची पाणी पातळी झपाट्याने वाढत आहे. सोमवारी संध्याकाळपर्यंत धरणातील पाणी 17.21 TMC इतके झाले होते. हे पाणी पुणे शहराच्या एक वर्षाच्या पिण्याच्या पाण्याच्या गरजा भागवण्यासाठी पुरेसे आहे.
पाणी सोडण्याचे परिणाम
धरणातून पाणी सोडण्यामुळे मुठा नदीच्या पाणी पातळीत वाढ होणार आहे. त्यामुळे नदीच्या काठावर राहणाऱ्या नागरिकांना प्रशासनाने सतर्कतेचा इशारा दिला आहे. त्यांच्या सामान आणि पाळीव प्राण्यांना सुरक्षित स्थळी हलवण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. प्रशासनाने लोकांना नदीच्या काठावर जाण्याचे टाळावे, असे सांगितले आहे.
पावसाचे प्रमाण
पुणे शहरातील खडकवासला धरणाच्या परिसरात सतत पाण्याची पातळी मोठ्या प्रमाणात वाढली आहे. या पावसामुळे पुणे शहरातील पाणी पुरवठा सुचारू राहणार आहे. धरणातील पाणी साठवणूक क्षमता पूर्ण झाल्यामुळे धरणातून पाणी सोडण्याची गरज निर्माण झाली आहे.
मुंबईतील स्थिती
मुंबई शहरातही मुसळधार पावसामुळे अनेक भागात पाणी साचले आहे. पाणी साचल्यामुळे नागरिकांना सतर्कतेचा इशारा देण्यात आला आहे. पाण्यामुळे रस्त्यांवर वाहतूक कोंडी झाली आहे आणि जनजीवन विस्कळीत झाले आहे. प्रशासनाने नागरिकांना सावधगिरी बाळगण्याचे आवाहन केले आहे.
प्रशासनाची तयारी
पुणे आणि मुंबई या दोन्ही शहरांमध्ये पावसामुळे झालेल्या परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी प्रशासन सज्ज आहे. परंतु प्रशासन परिस्थितीला तोंड देण्यात मागे राहत आहे. पखडकवासला धरणातून पाणी सोडण्याच्या निर्णयामुळे पुणे शहरातील पाणी पुरवठा सुरक्षित राहणार आहे. तसेच मुंबईतही पाणी साचण्याच्या परिस्थितीत नागरिकांना सतर्कतेचा इशारा देण्यात आला आहे.
निष्कर्ष
या परिस्थितीने पुणे महानगरपालिकेच्या स्मार्ट सिटी योजनेचे अपयश उघड केले आहे. नागरिकांनी प्रशासनाच्या गैरव्यवस्थापनावर नाराजी व्यक्त केली आहे आणि स्मार्ट सिटी प्रकल्पांवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित केले आहे. अत्यावश्यक मदतकार्य सुरू असून, नागरिकांना सुरक्षिततेच्या दृष्टिकोनातून आवश्यक सूचना देण्यात आल्या आहेत. मात्र, या संकटाने महानगरपालिकेच्या कार्यक्षमतेवर गंभीर शंका निर्माण झाल्या असून, यामुळे शहराच्या भावी विकासाबद्दल नागरिकांमध्ये चिंतेची भावना निर्माण झाली आहे.